Waarom je nooit je best moet doen
Ze heet Liesbeth en vindt presenteren eng. We beloven haar dat zij binnen een dag met groot gemak en veel plezier leert presenteren. Met de nodige scepsis verschijnt Liesbeth op de trainingsdag. We ontvangen haar met onze vriendelijkste glimlach. Jan en ik hebben altijd voorpret. Vooraf weten we al met welk gevoel Liesbeth en de rest van het groepje naar huis gaat: een flinke boost aan presentatieplezier en een rotsvast vertrouwen dat presentaties voortaan nooit meer mis kunnen gaan. Zelfs wanneer een presentatie finaal uit de hand loopt :-).
Natuurlijk vinden onze deelnemers zo’n trainingsdag spannend. Ze vinden presenteren al eng en dan werpen wij ze ook nog eens voor de leeuwen. Uit liefde. Dat wel.
Sommigen hebben onrustig geslapen en doen het eerste uur vaker een plasje. Na de eerste cappuccino met een lekker taartje en geanimeerde koetjes en kalfjes, is het de beurt aan Liesbeth. Zonder nadere instructies van ons stelt zij zich aan de groep voor. Het extra licht en het rode lampje van de camera maken het extra spannend. Ze krijgt van ons 1 minuut.
Ze schiet verbaal uit de startblokken. Na het noemen van haar naam stipt ze in sneltreinvaart zo’n 15 onderwerpen aan: haar gezinssamenstelling, huisdieren, hobby’s, eerdere baantjes met bijbehorende functies en alle plaatsen waar ze gewoond heeft… We zijn verdoofd door de stortvloed aan informatie. Ze eindigt met een pruillip en opgetrokken wenkbrauwen, alsof ze zeggen wil: ‘Ik weet ook niet, waar ik mee bezig was’. Op weg terug naar haar veilige stoel stamelt ze nog: ‘Ik ging weer veel te snel, ‘t ging alle kanten op, ik zei wel heel vaak uh… het was te erg voor woorden.’
Als je de lat hoog genoeg legt, ga je er altijd onderdoor
Iedereen geeft natuurlijk het liefst een spetterende presentatie. Een die het publiek omver blaast en lang bij blijft. Met dit doel voor ogen gaan zij met een denkbeeldige, veeleisende en niets ontziende regisseur keihard aan het werk: ‘praat niet te snel, gebruik rustpauzes, kijk je publiek aan, sta rechtop, niet wiebelen, wees enthousiast, vermijd jargon, bewaak de tijd, vergeet je tekst niet en… verberg dat je zweet, bloost en trilt.’
Als je aan al deze eisen voldoet, kan er niets meer fout gaan, denk je. Het tegendeel is waar. Je slaat in een kramp, elk optreden is een martelgang, het succes blijft uit en je voelt je verre van plezierig. Jouw interne regisseur is meedogenloos en bederft elk feestje. Hoe hoger jouw lat, hoe sterker de bevestiging dat je zelf niet goed genoeg bent. De ultieme vorm van zelfafwijzing.
Werk niet aan jezelf; ontspan in wie je (al) bent
Terug naar Liesbeth. Zij verdient veel beter en zij kan veel beter. Bij een andere presentatie-oefening trekt zij een tekstkaartje, waar zij spontaan iets over mag vertellen. Op haar kaartje staat: ‘Mijn grootste voorbeeld is…’ Zonder aarzelen steekt zij van wal. Ze vertelt over hoe haar vader, die haar in een moeilijke periode inspireerde om het groot rijbewijs te halen. Ze vertelt boeiend over haar avontuurlijke tochten naar Europese uithoeken. Deze dramatische omslag in haar leven ontroert ons. Ze spreekt in een natuurlijk spreektempo, op melodieuze toon, met aangename rustpauzes. We hangen aan haar lippen. Het is voor Liesbeth een grote openbaring dat zij ontspannen en met zichtbaar plezier een persoonlijk verhaal kan vertellen. Voor ons de zoveelste bevestiging van wat we aan het begin van de training al weten: door minder inspanning, gaat het meer vanzelfsprekend.
Heb jij het gevoel dat je teveel tijd stopt in je voorbereiding of teveel je best doet tijdens een presentatie? Of heb je inmiddels een juiste balans gevonden in de mate van voorbereiding? Bovenal zijn we benieuwd of jij plezier beleeft aan je presentaties. We horen het graag van je. Je kunt hieronder reageren.
Goedemorgen Coen en Jan,
Je best doen is iets wat me met de paplepel is ingegoten. Bij presentaties probeer ik jullie advies om spontaner – en minder voorbereid- te spreken in de praktijk te brengen. Dat gaat voor mijn gevoel steeds beter. A.s donderdag de Algemene Beschouwingen in de gemeenteraad. Ik heb er zin in.
Groet, André
Hé, wat leuk om wat van André uit Nunspeet te horen. Fijn om te lezen dat je met minder voorbereiding en meer ontspanning presentaties geeft. Veel succes bij de Algemene Beschouwingen.
Doe de groeten aan de andere fractievoorzitters en geniet, net als Jan en ik van de herfstkleuren op de Veluwe :-).
Hoi jan en coen !
Wat leuk om weer wat van jullie te horen.
Het presenteren heb mij aan het werk gezet . Ik ben aan het leren veel verder vooruit te denken ,van waar ,en wat ,ik wil zeggen. probeer ook zekers meer klank in mn stem.te leggen , ontspander te zijn en te praten .
Ik ben in de leer en echt goed gaan doet het natuurlijk nog niet .daarom mijn vraag, is het een idee, dat ik deze dag curses ,alsnog een keer gaat meedoen. 23 november. ik zou het graag nog een x tje willen meemaken dat ik nu minder nerveus ben en veel meer kan opnemen kwa leren
Gr loes
En jan ,ook ik ben chonisch aan het afslanken hoor , loop het hele harderwijkse bos en de ermeloose hei in de rondte, elke gram eraf telt hahaha ,maar dan hoor ik van coen dat hij een appeltaart wil gaan maken ,jaaaahhh dan denk ik ,ga morgen dan wel weer afslanken hahaha
hoop op een snel antwoord en tot dan blijf gezond en samen gelukkig vond het geweldig bij jullie gr loes
Je bent goed bezig Loes. Het enthousiasme spat ervan af. Dank voor het delen. Met zoveel ambitie zal het presenteren je steeds makkelijker afgaan en nog meer plezier gaan geven.
We nemen contact met je op om je vervolgstappen te bespreken.
Dag Jan en Coen,
graag geef ik een persoonlijke reactie.
Zelf denk ik met heel veel plezier terug op jullie cursus met eenzelfde ervaring als beschreven in jullie rond geprepareerde presentatie en een persoonlijk verhaal a vue. Geweldige cursus dus maar ….
Ja, ik vind het bijna altijd leuk om toespraken te houden in velerlei verschillende situaties. Tegelijkertijd leg ik de lat inhoudelijk vrijwel altijd (te) hoog.
Inhoudelijk wil ik meestal te veel onderwerpen of subgroepen in het publiek (persoonlijk) aanspreken, en met het risico van te lange teksten.
Qua inzet moet ik bekennen dat het finetunen van optredens mij veel tijd kost, steeds wel denkend aan effect op mijn publiek. Bijna elk woord is afgewogen om het (toch) kort te houden.
Alles overziende denk ik dat men mijn optredens ervaart als inhoudelijk afgewogen, gebracht met plezier, en dus van meerwaarde. Wel wat pittig soms.
Duidelijk is hiermee wel dat ik jullie tips (nog steeds) zeer ter harte kan nemen.
Groeten uit Voorst
Dag Jos, wat leuk om weer wat van je te vernemen.
Goed om te lezen dat je doorgaans plezier beleeft aan het houden van toespraken.
Uit enthousiasme (en dat is een goeie drijfveer) neigen mensen nog wel eens onnodig meer te vertellen en het liefst iedereen te willen boeien. Dit kan je optreden ondermijnen. Het vraagt hier een scherpere focus van je doelstelling, waardoor je minder hoeft te doen, jezelf niet verliest in allerlei randzaken en het plezier toeneemt.
Het aanscherpen van je kernboodschap is je instrument om intuïtief tot de juiste inhoudelijke afweging te komen. Ook dat dient het gemak en zal het plezier in het houden van toespraken laten toenemen.