Waarom je open moet doen, als je emoties voor de deur staan
De saucijsjes spetteren op de barbecue. De bel gaat: daar zijn de gasten. Snel schenk ik de prosecco in de glazen. Dan klinkt een donderslag. Ik schrik. Ik zie de lucht betrekken.
Soms word je ineens door iets vervelends overvallen. Van schrik weet je niet wat je moet doen. Zo gaat dat soms ook met emoties. In eens zijn ze er en heel heftig.
Hoe hou ik mijn emoties onder controle?
We zijn graag de baas over ons gevoelsleven. Want we voelen ons het liefst blij en opgewekt. Een fijn gevoel proberen we daarom vast te houden. Angst, woede of verdriet vinden we vervelend. Daar willen we graag vanaf. En snel. Een naar gevoel proberen we te ontkennen of te onderdrukken.
Waarom werkt dat niet?
Probeer eens een stuk zeep vast te houden. Hoe harder je knijpt, hoe sneller het uit je handen glipt. Zo gaat dat ook met fijne gevoelens die je vast wilt houden: hoe meer je dat probeert, hoe sneller ze verdwijnen.
Nare gevoelens onderdrukken is alsof je een opblaasbal onder water probeert te houden. Het kost je veel moeite en op een onbewaakt ogenblik schiet die bal toch weer met volle kracht omhoog. Nare gevoelens kun je proberen te onderdrukken, maar daarmee zijn ze niet écht verdwenen.
Emotie is energie, die zich lichamelijk uit
Woede of schaamte bezorgen je bijvoorbeeld een rood hoofd. Je krijgt een bleek gezicht als je schrikt of je moet huilen van verdriet. Ook een droge mond, verwijde pupillen, een trillende stem of bevende handen zijn fysieke uitingsvormen van emoties.
Eén van mijn eerste presentaties verliep desastreus
De eerste rij van het publiek bestond uit strakke blauwe pakken, met daarop streng kijkende koppen. Het was de complete directie van een indrukwekkend bedrijf. Die aanblik voelde net zoals wanneer ik als klein jochie bij de bovenmeester mijn gedrag moest verantwoorden.
De overtuiging dat ik weinig voorstelde bij dit autoritaire gezelschap, liet mij smachten naar het eind van mijn betoog. Ik streed op verschillende fronten: tegen mijn droge mond, tegen een bonkend hart en tegen een overslaande stem. Ik verloor totaal de regie over mijn presentatie.
Wat werkt wel?
In plaats van negeren of te onderdrukken van emoties, leer je ze toestaan. Geef ze de ruimte, zodat ze kunnen stromen. Zo lossen ze op.
Als je weet waar je emoties vandaan komen, leer je jezelf kennen. Emoties komen uit bepaalde overtuigingen voort. De overtuiging dat een ander waardevoller is dan jijzelf, kan jaloezie oproepen. Je ervaart schaamte, als je denkt dat je minderwaardige eigenschappen hebt, die ontmaskerd kunnen worden. De gedachte dat een ander verantwoordelijk is voor jouw gevoel van welbevinden, kan tot woede of haat leiden. Je kunt die onjuiste overtuigingen omzetten in realistische gedachten. Daarmee ontkracht je negatieve emoties.
Ongewenste situaties zijn niet altijd te voorkomen: soms weet je niet meer wat je moet zeggen, of je wordt overmand door heftige emoties. Of erger: je valt van het podium.
Ongewenste emoties leer je hanteren door hun bestaan ervan te erkennen.
Ontvang ze met open armen, zonder ze te koesteren.
Het erkennen van de situatie waarin je je bevindt, haal je de angel uit het emotionele conflict. Je behoudt je realiteitszin en overzie je mogelijkheden om de situatie constructief te hanteren.
Hoe pak ik dit aan:
- Sta emoties toe, dan kun je ze leren hanteren.
- Word je bewust van belemmerende overtuigingen.
- Zet belemmerende overtuigingen zet je om in constructieve gedachten.
Beste Coen,
Bedankt, jouw toegankelijke pleidooi om ongewenste emoties (onze schaduw) toestemming te geven er te laten zijn, vind ik top! Zodra we er niet meer voor weglopen, het onderdrukken of het ontkennen, zal de wereld een stuk ‘lichter’ worden.
Groetjes,
Madeleine, coach/trainer/mediator
Madeleine, ik doe met je mee 🙂
Christiaan, ik heb geen autisme, maar wel regelmatig stemmingswisselingen. Ik ben er inmiddels achter dat een gevecht daartegen averechts uitwerkt. Dus bij een negatief gevoel laat ik het voor wat het is. Soms lost het dan op, soms ook niet. Wandelen met onze hond Bob de boxer doet ook wonderen.
Geniet vooral van de mooie dingen in je gezin. Bedankt voor je openhartige verhaal.
Met golfbewegingen gaan mijn emoties met name thuis op en neer, van negatieve emoties naar positieve emoties en weer andersom terug, Dat komt mede door mijn autisme (en ik weet het pas sinds eind 2009 en ben nu 45) en het feit dat er nog 1 gezinslid (18 jaar en weet het al zijn hele leven,maar begint het nu ook te ontkennen) is, die ook autisme heeft.
Twee autisten in 1 gezin geeft spanningen en onderlinge irritatie. En dan moet mijn partner weer als scheidsrechter optreden om te voorkomen dat emoties niet al te hoog gaan oplopen.
Gelukkig hou ik mijn negatieve emoties steeds beter (ik ben er nog lang niet) onder controle, maar het is vervelend voor mijzelf en mijn gezin (waar ik nu 8 jaar onderdeel van uitmaak) als het weer eens uit de hand loopt.
Emoties voegen iets toe. Passie is ook een emotie. Met passie over je werk praten is emotie volgens mij.
Ik vind dat je emotie best mag toelaten, even, en dan weer terug naar de inhoud. Ik raak wel eens geïrriteerd en dat vind ik een lastige emotie om mee om te gaan. Ik vraag dan de ander voor meer uitleg. Dit geeft mij de kans te herstellen de ander kan zijn “hart luchten of zijn ei kwijt”. Ik ga ervan uit dat hij of zij gehoord wil worden! Ik blijf dat een lastige emotie vinden.
Hi Els,
Irritatie vind ik een interessante en leerzame emotie. Als ik geïrriteerd ben, dan bevind ik me in een situatie die anders is dan ik zou willen. Bijvoorbeeld als het regent en ik me op een zonnige dag verheugt. Dit inzicht helpt me om het gevoel van irritatie op te lossen en de huidige situatie te accepteren. Niet altijd makkelijk.
In mijn huidige baan is mijn manager ontslagen en loopt mijn jaarcontract op 31 december af. Inderdaad, het voelt alsof mijn gevoel van welbevinden momenteel compleet van anderen afhankelijk is en dat wekt mij bij frustratie, onmacht en onzekerheid op. Daar kan ik moeilijk mee omgaan en zorgt voor de welbekende knoop in mijn maag. Het toelaten van mijn emoties voegt echter volgens mij op dit moment niets toe. Wat wel iets toevoegt weet ik op dit moment echter ook niet.
Noodgedwongen ontslag bij een baan die je liever behoudt lijkt me inderdaad heel vervelend Tessa. Het toestaan van je emoties zoals frustratie en onmacht is geen recept om ze direct te laten verdwijnen. Je voert dan weer een nieuwe strijd, maar dan via de achterdeur.
Ik hoorde ooit deze spreuk: pijn is onvermijdelijk, maar lijden is een optie.
Tessa, ik wens je veel sterkte bij het vinden van een nieuwe baan.