Waarom je nooit een presentatie uit je hoofd hoeft te leren

Koudwatervrees
Ik had jarenlang een sterke overtuiging dat ik zonder recept niet kon koken. Van eenvoudige boerenkoolstampot met worst tot een risotto van bospaddestoelen met hazelnoot en truffel … ik deed het allemaal met een recept onder m’n neus. Omdat ik bang was om iets te vergeten en de boel zou mislukken, keek ik minstens tien keer het recept door. Zo bleef koken voor mij een stressvolle gebeurtenis zonder plezier.
In een moedige bui probeer ik het een keer zonder geschreven recept. In gedachte zie ik een heerlijke Caesarsalade voor me: Romeinse sla met geschaafde Parmezaanse kaas, stukjes ansjovis en partjes hardgekookte eieren. Voor de croutons meng ik stukjes oud brood met olie, knoflook en een snufje zout en tover ze in mijn oven om tot knapperige croutons. In mijn verbeelding proef ik de dressing al: olie met Worcestershiresaus, mespuntje mosterd, citroen en ansjovis.
Met veel plezier en groot gemak presenteer ik een heerlijke Caesarsalade. Dit smaakt naar meer: ik blijf voortaan op een speelse en ontspannen manier gerechten bereiden.
Zo bereid je ook een succesvolle presentatie voor: met veel plezier en groot gemak!

Een presentatie voorbereiden. Waarom zou je?
Als je aan onze presentatietraining meedoet, mag je niets voorbereiden.
Spannend? Altijd!
Effectief? Zeker weten.
Want wij weten allang dat jij kunt zwemmen. Heel goed zelfs. Alleen moet jij dat zelf nog doorkrijgen. Je hebt te lang aan de kant staan treuzelen. Je wilt veel voorbereidingstijd en allerlei garanties. Dit versterkt je overtuiging dat je hard moet werken voor een succesvolle presentatie.
Om het tegendeel te ervaren, gooien wij je liefdevol in het diepe.
Met slechts een korte, intensieve training raak je doordrongen van het feit dat je zelfs onvoorbereid een goed verhaal kunt houden.

Een goede voorbereiding is een lange voorbereiding
Dat is wat veel presentatietrainers je vertellen. Wij vinden dat onzin en een van de grootste valkuilen.
Veel mensen bereiden zich te lang voor en ook nog eens op de verkeerde manier. Ze repeteren hun presentatie stuk.
Ikzelf volgde ooit een cursus spreken in het openbaar. Ik was 17 jaar en onzeker, maar ik had kennelijk toch de behoefte om in de belangstelling te staan.
Ik maakte mij erg druk om het naderende examen. Mijn presentatie ging over drankmisbruik. Als voorbereiding leerde ik alles uit mijn hoofd. De tekst dreunde ik wekenlang tweemaal daags op. Mijn grootste angst was om op het examen voor alle deelnemers en hun meegebrachte familieleden mijn tekst niet meer weten.
Monotoon en met trillende stem draaide ik tijdens het examen mijn verhaal af. Ik miste geen enkel woord. Als beoordeling kreeg ik een vier en de opmerking dat mijn verhaal elke bezieling miste.

“Je moet je hoofd erbij houden en je moet hard werken om iets te bereiken”
Het zijn leugens waar velen van ons nog in geloven en onder gebukt gaan.
De meeste mensen bereiden zich te goed voor. Sommigen leren, net als ik vroeger deed, hun teksten uit het hoofd.
Waarom werkt dat niet?
Als je zinnen gaat stampen, vervagen de beelden in je hoofd. De bijbehorende emotionele lading lost dan op. Vervolgens braak je alleen nog maar woorden uit en haakt het gezelschap verveeld af.
Je inspireert mensen, als je tekst ook een emotionele lading bezit. Dat kan alleen als je het verhaal voor je ziet.
Als we enthousiast vertellen over onze vakantie, kinderen of … salades, dan beschrijven we de bijbehorende plaatjes in ons hoofd. Geen woorden onthouden, maar beelden beschrijven. Dat kan iedereen. Heel gemakkelijk!

16 antwoorden
  1. Roel Pot pd0oyf
    Roel Pot pd0oyf zegt:

    Hallo allemaal,

    Voor lange jaren terug had ik ook de vrees van “Doe ik het wel goed”.
    Nu niet meer en ga voor het publiek staan of collega’s op school en doe meestal mijn verhaal zonder papier erbij.
    Op onze radiozendamateur club soms met een PowerPoint maar doe staande mijn praatje en als het lukt iets lopende tussen het publiek.

    Zit dus ook regelmatig aan de microfoon en doe mijn praatje, dan kan niemand je zien dus geen micro vrees

    Beantwoorden
  2. Jan Engels
    Jan Engels zegt:

    De door jullie gepresenteerde aanpak (kernboodschap, persoonlijk, voorbeeld) werkt voor mij heel goed. Als ik ergens moet spreken, zijn dat de zaken waar ik over na denk.
    Dus:
    – wat is de essentie van mijn boodschap (voor deze doelgroep)
    – waarom is dit onderwerp voor mij belangrijk? Waarom raakt het mij?
    – ken ik voorbeelden die voor mijn doelgroep ook herkenbaar zijn?
    Resultaat: geen stress, want wel het gevoel goed voorbereid te zijn, en een verhaal wat bijna altijd goed loopt en goed ontvangen wordt.

    Beantwoorden
  3. Hetty Poort
    Hetty Poort zegt:

    Enige kennis hebben van het onderwerp en het aanvoelen van het gezelschap is belangrijk. Ik heb vaak gesproken voor een oudere groep donateurs. Het is fijn als je boodschap aankomt. Spreken met bezieling en passie. Dat is waar ik van hou.

    Beantwoorden
  4. Luuk
    Luuk zegt:

    Beste Jan en Coen,

    Dit artikel kon niet op een beter tijdstip verschijnen. Ik ben net begonnen aan mijn derdejaarsstage van de opleiding leraar natuurkunde, en ga donderdag voor het eerst dit schooljaar weer lesgeven. Het is een enorme valkuil van mij om de les te over-voorbereiden uit angst om iets te vergeten. En ik ben er nu alweer in getrapt, ik heb mijn les wel 3x aangepast de afgelopen dagen.
    Door jullie artikel ben ik een gedeelte van mijn zenuwen alweer kwijt, waar ik jullie ontzettend voor wil bedanken! Het is inderdaad beter om een goed verhaal te hebben en dan maar iets te vergeten, dan dat je alles gaat oplezen. Echt een eye-opener voor mij! Na het getwijfel de afgelopen dagen heb ik nu weer vertrouwen en zin in mijn les!

    Beantwoorden
    • Coen Lievaart
      Coen Lievaart zegt:

      Kijk Luuk, dat is de kern van onze passie: professionals zoals jij helpen om op zichzelf te leren vertrouwen.
      Inspireren boven informeren, dat zien ze in het onderwijs vaak over het hoofd.
      Jan en ik zijn dankbaar voor de gegeven eye-opener 🙂

      Beantwoorden
  5. Vincent
    Vincent zegt:

    Regelmatig geef ik lezingen vooral over het inrichten van het verenigingsleven maar ook natuur en biodiversiteit.
    Het helpt als je weet waar je het over hebt maar het is goed mogelijk een spreekbeurt te vullen met een onderwerp dat je niet zo goed beheerst. Uitgangspunt blijft; the medium is the message!
    Zorg voor humor; ik gebruik overdrijving of misleiding… Bijvoorbeeld: ik moest een functieprofiel kamerlid toelichten: aangeven dat we bij gelijke geschikheid zoeken naar een man tussen de 25 en 40 en even pauzeren en wachten op de reactie van je gehoor… Altijd leuke reacties…
    Ik zorg er voor dat ik niet teveel tijdens mijn presentatie vertel, ik hou van interactie met mijn gehoor en laat hen vragen stellen. Ik biedt in mijn presentaties wel ankerpunten: voorbeeld: “u vertelde zojuist in de presentatie dit en dat, hoe werkt zus en zo dan?”
    Maar feitjes zoals sommen percentages of uitspraken, houd ik er altijd buiten, dan nodig ik nl ook niet uit tot discussies of bijzaken. Als er aanleiding voor is stuur ik fact via de mail na.

    Beantwoorden
    • Coen Lievaart
      Coen Lievaart zegt:

      Overdrijven en misleiden kan inderdaad heel functioneel zijn, die betrokkenheid prikkelen. En met het stellen van vragen aan je toehoorders geef je blijk om wie het gaat tijdens een presentatie: je publiek!
      Bedankt Vincent, voor je relevante aanvulling.

      Beantwoorden
  6. Zita Schwab
    Zita Schwab zegt:

    Beste Jan en Coen,

    Als hersenletselcoach word ik vaak gevraagd een praatje te geven. En telkens weer realiseer ik me hoe waardevol mijn training (inmiddels al weer wat langer geleden) is geweest bij jullie. Ik bereid alleen wat info op papier voor, soort hand-outs. Dat is om mijn publiek tegemoet te komen, als je hersenletsel hebt is het fijn als je wat kunt nalezen. Maar mijn presentatie? Nee die bereid ik nooit meer voor. Ook praat ik veel meer met voorBEELDen.
    Kortom, ik vertrouw op mijn intuitie, en ik ga als een trein. Sterker nog, ik ben er inmiddels best heel goed in, presenteren.
    Dank jullie voor de wijze lessen en tot ziens!

    Beantwoorden
    • Coen Lievaart
      Coen Lievaart zegt:

      Zita, wat fijn om te lezen dat je met groot gemak en veel plezier presenteert. Tot de verbeelding spreken slaat een anker in het geheugen van de luisteraar. Zo zal ik jou passie voor rijst nooit meer vergeten :-)).

      Beantwoorden
  7. Martijn Verbeek
    Martijn Verbeek zegt:

    Ben het hier ook mee eens; dat is de reden waarom ik mijn presentaties zoveel mogelijk beeldend maak met zo weinig mogelijk tekst – en de titel van de slide moet de boodschap overbrengen; zo hoef je alleen nog maar ‘in te kleuren’ met voorbeelden, leuk om te vertellen

    Beantwoorden
  8. Rhody Matthijs
    Rhody Matthijs zegt:

    Helemaal mee eens. Het moment dat ik ging vertrouwen op mijn intuïtie en niet meer voorbereidde dan: wat wil ik eigenlijk vertellen, gaf dat me ruimte, rust en kracht.
    Nu vaar ik blind op mijn intuïtie en de cadans die het moment me geeft.
    Heerlijk!

    Natuurlijk gaat er wel eens iets fout, maar men kan nooit zeggen dat er geen ziel in het verhaal zit en dat er geen ruimte is om te improviseren.
    En ach, je kunt altijd nog weglopen en doen alsof het erbij hoort.

    Beantwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *