Spreekangst? Zo opgelost!

Spreken in het openbaar is één van onze grootste angsten;
nog groter dan de angst om ziek te worden of de angst om dood te gaan.

Aan de basis van spreekangst ligt het idee niet goed genoeg te zijn en de angst om afgewezen te worden. Als sociaal wezen is het cruciaal dat anderen ons zien zitten en rekening met ons willen houden.

Een verhoogd spanningsniveau bij het spreken voor publiek kan functioneel zijn.
Het stimuleert een alerte houding om een succesvolle presentatie te geven. Als het spanningsniveau een kritische waarde bereikt, dan kan het je presentatie belemmeren of tot vermijdingsgedrag leiden.

Onderstaande verschijnselen kunnen bij spreekangst optreden:

• transpireren
• hartkloppingen
• trillen
• blozen of wit wegtrekken
• droge mond
• oppervlakkig of versneld ademhalen
• verspreken

Met deze manieren help je spreekangst te voorkomen:

• Doorzien en mede-delen
  Het bewust (h)erkennen van deze klachten, laat vaak een groot deel van de spanning verdwijnen. Dus klachten liever omarmen dan onderdrukken is het devies. Spreek tevens naar je publiek uit hoe het je in belastende zin vergaat (‘Dit vind ik best wel spannend’, ‘van de opwinding krijg ik een droge mond’). Hiermee geef je jouw ervaring meer ruimte. Het publiek herkent zich hierin. Door jouw openheid laat je de ander toe en voel je je gesteund.
• Gedachten herprogrammeren
  Word je belemmerende gedachten bewust en zet deze om in neutrale of stimulerende gedachten. Dus gedachten als ‘dat lukt me nooit’, ‘ze vinden mij niet interessant’ of ‘straks krijg ik een black-out’ kun je omzetten in ‘ik bezit voldoende kennis van zaken’, ‘wat is het ergste wat mij kan overkomen?’, ‘de presentatie is mijn verantwoordelijkheid, wat het publiek ervan vindt is hun verantwoordelijkheid’ of ‘een presentatie mag best spannend zijn’.
• Positieve doelen stellen
  Zie in dat je presentatie altijd een middel is dat een hoger doel dient. Stel je dit hoger gelegen doel zo concreet mogelijk voor. Bijvoorbeeld dat je met je presentatie de kans hebt om bepaalde behoeftes van je doelgroep te vervullen, om je bedrijf te promoten, om oplossingen voor bestaande problematiek aan te dragen, of om kennis te delen, waarmee je mogelijke problemen in de toekomst kunt voorkomen.
• Realistische kijk
  Vanuit een overdreven kritische houding zijn we geneigd om ons eigen functioneren te veroordelen. Met dit diskwalificeren heb je vooral aandacht voor wat je mist, wat je nog niet kunt, wat nog niet goed gaat. Zo’n houding ondermijnt je eigenwaarde en maakt je extra onzeker. Word je bewust van je spreekvaardigheden in gemakkelijke, alledaagse situaties. Zie welke bijzondere kwaliteiten en talenten jij bezit. Dit vormt een stevige basis van zelfvertrouwen, waarop je verder kunt bouwen.
• Fysiek ontspannen
  Met het bewust creëren van een verlaagd spanningsniveau heb je een grotere marge waarbinnen je onrust kunt opvangen en is er een grotere afstand naar het kritische (belemmerend) spanningsniveau. Voor aanvang van je presentatie kun je met een makkelijke ademhalingsoefening de rust bewaren: je ademt vier tellen door je neus in en ademt acht tellen langzaam door de mond uit.
• Gewoon vaak doen
  Lopen, fietsen, zwemmen en autorijden leerden we door het vaak te doen. Het is uiteindelijk een vanzelfsprekende en soepele vaardigheid geworden. Met presenteren is het eigenlijk niet anders.